Onze opdracht
Revitalisatie van de Vaartsche Rijn.
Hoofdvraag: ontwikkelvisie voor het Utrechtse deel van de Vaart.
Deelvraag: ontwikkelvisie voor Liesboschpark?

Spelregels voor ontwikkeling
Algemeen
“Vloeibare Vorm van opVoeding”
“Een ieder is verantwoordelijk voor z’n eigen gedrag”
Door de sociale structuur volgt ieder het voorbeeld.

De revitalisatie van de Vaartsche Rijn beschouwen wij als een transformatieproces voor de komende pakweg 10 jaar. Hierbij is het van belang dat een aantal karakteristieke plekken direct aangepakt worden. De rest volgt vanzelf. Zodra het goede voorbeeld is gegeven.

Kwaliteitsregels
Ontwikkelingen moeten een toegevoegde waarde hebben voor de Vaartsche Rijn: cultuur historisch, aangenaam verblijfs-/recreatiegebied voor zowel toeristen als mensen uit de buurt.
Herkenbaarheid functies: zichtlijnen naar/langs het water en naar functies, zoals cultureel gebouw, Pastoe, sportplekken, speelvoorzieningen, horeca.
Oude, cultuur historische gebouwen zoveel mogelijk (deels) hergebruiken. In geval van nieuwbouw, ervoor zorgen dat het voormalige, industriële karakter herkenbaar is. à referentiebeelden, actie Peter
Schoon: voldoende prullenbakken, perkjes/kades schoon houden, opknappen gebouwen/bruggen
Veilig: overal goede verlichting, wijkagenten, sociale controle vanuit woningen

Gebruiksregels/gedragsregels
De kade moet openbaar toegankelijk zijn d.m.v. langzaam verkeersroutes langs het water of verblijfsplekken aan het water.
Openbare ruimte, water, kades en zichtlijnen worden in stand gehouden door de eigenaren: openbaar gebied door gemeente, het water door Rijkswaterstaat, privébezit door bewoners en particuliere eigenaren.
Zwaar verkeer niet door woonwijken. Vb. in aannemingsovk boete opnemen als het stadsverkeer hinder ondervindt van bouwactiviteiten.
Verkeersstromen scheiden: bewoners, consumenten, bevoorrading, bouwverkeer à afstemmen binnen hele gemeente; niet alleen op wijkniveau.
Bruggen ook ’s avonds open tbv pleziervaart.

Wat doen we niet?
Een masterplan maken
Vooraf, op de cm2 vastleggen welke ontwikkelingen waar mogen plaatsvinden
Wachten totdat een ander begint…

Wat doen we wel?
Karakteristieke plekken: katalysatoren aanwijzen, waarmee je het voorbeeld geeft.
Openbare ruimte dwingend aanleggen en in het stand houden. Aanlegkosten betalen uit stimuleringsfondsen/subsidies.
De katalysatoren herontwikkelen/ inrichten met functies die binnen het huidige bestemmingsplan en milieucontouren mogelijk zijn. Zelfbedruipende ontwikkelingen of combinaties d.m.v. grondbank/GEM/GOM.
De spelregels vanuit gemeente hanteren bij nieuwe ontwikkelingen.

Katalysatoren
Gebieden die als eerste worden gepakt en als voorbeeld gaan werken voor de rest van de Utrechtse omgeving van de Vaartsche Rijn. Voorwaarden:
Gemeente is grondeigenaar
Betreft zowel openbare ruimte, bebouwing als water/kade
Voorbeeld bewezen katalysator = speelplek in Liesbosch. Dit was een hele onaangename plek. Nadat de speelplek was aangelegd,

Nieuwe katalysatoren
Station Vaartsche Rijn
Rotsoord
Gemeentewerf
Kop van Jutphaas
Steenoven

Groene voorbeelden
Hamersplantsoen
Hoogravensplantsoen
Vaartserijnstraat-plantsoen

Transformatieproces
Vaartsche Rijn algemeen
Gevraagd programma:
Aanlegplaatsen voor passanten, vaste plaatsen, rondvaartboten à ja, zie onder
Servicepunten voor boten à zie onder (westoever)
Recreatief toeristische trekkers; klein en middelgroot voor wijk en Utrecht à Festivals/optredens aan en op de Vaart, nieuwe horecagelegenheden langs de Vaart. Kleinschaligheid past goed bij het dorpse karakter van de stad Utrecht. Maar dan wel op veel plekken langs de Vaart. Net als de vele eetcafés langs de grachten.
Watergebonden bedrijvigheid -- zie onder (oostoever)
Fietsroute Utrecht – Nieuwegein -- zie onder (westoever)
Hoog segment wonen -- ja, in zone (oost/west) Rotsoord - Hamersplantsoen (buiten milieucirkels)
Kleine bedrijvigheid -- ja, (deels) handhaven in Rotsoord en Liesbosch.

Zones in de Vaartsche Rijn (schematisch op tekening aangeven)
Binnenstad
***** spoor *****
Rivierenbuurt (west)/ Rotsoord (oost)
Kop van Jutphaas (west)/ Hoograven (oost)
***** A12 *****
Westraven (west) / Bedrijventerrein Liesbosch (oost)
***** AmsterdamRijnkanaal *****
Nieuwegein

Variatie in tijd wordt bewerkstelligd, doordat:
Voor sommige nieuwe functies wijziging van bestemmingsplan noodzakelijk is.
Er soms pas later ontwikkeld wordt als de markt gunstig is (er vraag is) en aan de spelregels kan worden voldaan.

Asymmetrie tussen oost- en westoever
West = rechtdoor
Aanleg verplaatsbare, service steigers met passantenplaatsen (tekening Paul)
Doorgang herstellen napoleontische fietsroute langs het water (foto reconstructie Jutfaseweg incl. fietspaden)
Lange front eenheden, in lengterichting parallel aan de Vaart (foto’s bestaande bebouwing)
Opnemen monumenten in het front, zoals bij Jugendstil schooltje
Gebouwen gericht op het water en de weg

Oost = zigzag
Aanleg insteekhavens met verhuurbare (permanente) plaatsen
  - Kantoren en bedrijven complexen; rondvaartboten, beroepsvaart
  - Wooncomplexen; jachten, sloepjes, roeiboten
Zichtlijnen tussen weg en vaart
Gebouwen gericht op het water en haventje
Gekoppeld buurtrondje (wandel- of fietspad)
Verbeterd gescheiden rioolsysteem
Opnemen monument in plan
Toelevering bedrijven via het water (niet via woonwijk)

Kavels
Is er een monument? Heeft het een relatie met het water? Of kan er wat nieuws gebouwd worden wat betekenis heeft voor het water?
Kan het monument een nieuwe functie krijgen, die gerelateerd is aan het water?
Kan het een nieuwe functie krijgen, waarbij een relatie met het water blijft bestaan?
Wonen of kleine bedrijvigheid
Vb Wonen:
ontwikkeling naar wonen (vb nieuwbouw Westzijde)
ontwikkeling naar werken (grachtenpand)
Vb Werken:
ontwikkeling naar nieuwe werkfunctie/handel/bedrijvigheid Neerlandia, met terras en laad- en losfunctie aan water
ontwikkeling naar wonen (vb Vondelparc)

Een voorbeeld: Liesboschpark aan de Vaartsche Rijn
Thema = sport, cultuur & lifestyle

Functies binnen huidige bestemming!
Jeugdroeien op Vaartscherijn
Scouting, Sauna, fitness, hamam in bestaande roeivereniging ca. 2500m2
sportvelden
ARM handhaven: 2e handspullen/handel
Neerlandia monument: deels behouden voor detailhandel ca. 5000m2 + 280 mv parkeren, deels invullen met ‘drijvende woningen’ (36 met > 100.000 per ligplaats). Daarnaast ca. 60 won.
Consumenten verkeer en bevoorrading ARM en Neerlandia via bedrijventerrein Liesbosch.
Steenoven: cultuurelement; verbinding met Neerlandia (fotoshop Paul!)
Verbinding buurt met vaart: doorzichten realiseren en handhaven
Nieuwbouw (wonen?) op schoollocatie (ca. 90-100 won. Van ca. 120/130m2)
NB Een aannemer past niet op deze plek. Voorstel is om deze te verplaatsen naar bedrijventerrein Liesbosch Nieuwegein, dat voor hem ook dichter bij de doorvaarroute A’dam-Rijnkanaal ligt.

Voordelen verplaatsing roeivereniging naar Kop van Jutphaas
De 3 roeiverenigingen kunnen doorroeien bij nieuwbouw
Olympisch niveau roeien; direct aan- en afmeren op het Merwede kanaal
Meer ruimte voor uitbreiding roeiverenigingen
Liesbos kan grotere relatie met het water krijgen
Goede openbaar vervoerverbinding
Integratie met turbine aan Merwede kanaal
Directe ontsluiting voor auto’s bij wedstrijden
Interessante nieuwe combi met wonen aan het water en zicht op levendigheid van roeiers (ca. 26 won. Van ca. 140m2)

Nieuwe functies bestaand roeicomplex; functies voor wijk en omgeving
Sportschool voor verschillende etnische groepen
Buitenschoolse kinderopvang
Oeverzone in relatie brengen met bestaande groenzone in wijk
Buitensportschool
Waterspeelplaats

Resumé
Land & building
Eerste ontwikkelingen vinden plaats op grondeigendommen gemeente en omvatten functies die niet gevoelig zijn voor de daar eventueel aanwezige milieubeperkingen.
Permits
Eerste ontwikkelingen gebeuren op basis van huidige bestemming; later volgen de ontwikkelingen waarvoor bestemmingsplanwijzigingen nodig zijn.
Marketing
Katalysatoren uitvoeren plus promoten
Finance
Eerste ontwikkelingen financieren d.m.v. mede-investeerders en stimuleringssubsidies.